Organizacje pozarządowe, które prowadzą działania wolontariackie rozwijają się inaczej niż organizacje pozarządowe nie organizujące wolontariatu. Decyzja o tym, że chce się koordynować pracę grupy wolontariuszy powinna być świadomie przyjęta przez organizatorów wolontariatu. Powodem jest fakt, że uruchomienie programu wolontariatu jest wymagające – wymaga nakładu pracy i sporej ilości czasu. Jednak dobrze prowadzony wolontariat pozwala na skalowanie działalności i znaczący rozwój organizacji.
Świetnym przykładem umiejętnie wykorzystywanej pracy wolontariuszy jest np. WOŚP, Szlachetna Paczka i większość działań pomocowych dla uchodźców wojennych. Wolontariusze mogą też być przydatni w schroniskach dla zwierząt (np. do wyprowadzania psów na spacer), czy do zabezpieczania wszelkiego rodzaju imprez sportowych. Innymi słowy mówiąc, są takie działania prowadzone przez organizacje pozarządowe, które bez wolontariuszy nie mają racji bytu. Do nich zaliczamy:
- akcje charytatywne, podczas których wolontariusze najczęściej zbierają środki;
- wydarzenia sportowe, na których wolontariusze obsługują trasę, opiekują się zawodnikami, obsługują szatnie, punkty rejestracyjne i żywieniowe;
- pikniki i festyny;
- duże konferencje;
- koncerty i wszelkiego rodzaju wydarzenia muzyczne.
Wg. danych ngo.pl zawartych w raporcie „Kondycja organizacji pozarządowych 2021” z pomocy wolontariuszy korzysta 72% fundacji, które nie mają własnych członków i 83% organizacji działających w obszarze pomocy społecznej.
Warto też zauważyć, że wśród organizacji zatrudniających pracowników aż 65% współpracuje z wolontariuszami, a wśród organizacji o dużych budżetach (powyżej 1 mln zł) – aż 72% należy do grupy organizatorów wolontariatu.
Podsumowując, dane wskazują, że im większa organizacja z większym budżetem, tym większe prawdopodobieństwo, że współpracuje ona z wolontariuszami. Niestety z tego nie można wyciągnąć wniosku, że wolontariusze przyczyniają się do rozwoju tej organizacji, ale…
Ilu jest wolontariuszy i organizatorów wolontariatu?
Dodatkowo, jak alarmuje Raport ngo.pl, liczba wolontariuszy stale spada. Tylko 61% organizacji angażuje wolontariuszy, z czego 41% w sposób regularny, a 20% w sposób akcyjny. Średnio w organizacji pracuje 5 wolontariuszy i wolontariuszek. W 2015 r. było tych osób dwukrotnie więcej. Jak wskazuje ngo.pl:
„Po raz pierwszy od ponad dekady obserwujemy spadek odsetka organizacji, które do swoich działań angażują wolontariuszki i wolontariuszy.”
Warto też zauważyć, że wolontariat drastycznie się zmienił w wyniku pandemii i wojny w Ukrainie. Aż 27% organizacji pozarządowych odnotowało zmniejszenie liczby współpracujących wolontariuszy i wolontariuszek.
W tej sytuacji kluczowa jest dobre dopasowanie wolontariusza do profilu działania organizacji i zrozumienie tego, dlaczego osoby chcą być wolontariuszami.
Posłuchaj rozmowy z Mileną Skupień-Lisgarten o tym, dlaczego osoby w różnym wieku chcą być wolontariuszami i wolontariuszkami. Z rozmowy dowiesz się też jak motywować takie osoby, aby zostały w Twojej organizacji.
Jak organizacje pozyskują wolontariuszy?
Każda organizacja chcąca rozpocząć pracę z wolontariuszami musi się do tego przygotować. Ten proces nie jest łatwy i szybki. Jeżeli jednak przeprowadzisz go rzetelnie, jest większe prawdopodobieństwo, że wolontariusze zostaną z Tobą na dłużej.
Zaplanowanie zadań dla wolontariuszy, określenie kompetencji niezbędnych do ich wykonania oraz wskazanie korzyści wynikających z pracy wolontariackiej pozwala na precyzyjne przygotowanie ogłoszenia rekrutacyjnego. Z kolei bardzo szczegółowe ogłoszenie sprawia, że zwracają się do nas konkretne osoby – właśnie te, których potrzebujemy najbardziej.
Drugim zadaniem niezbędnym w procesie pozyskiwania wolontariuszy jest wyznaczenie roli koordynatora wolontariatu – osoby, bez której nie ma dobrego wolontariatu.
O samym procesie rekrutacji wolontariuszy opowiadała Mileną Skupień-Lisgarten w 27 odcinku podcastu pt.: „Jak pozyskać wolontariuszy dla Twojej organizacji”.
Rozmowy z Mileną opublikowane w 20 i 27 odcinku są dostosowane do specyfiki działania organizacji pozarządowych. Inną sytuację będą miały organizacje chcące korzystać z wolontariatu pracowniczego i wolontariuszy pracowniczych.
Wolontariusze w biznesie
Wolontariat pracowniczy to inna bajka. Jeżeli pracodawca wyraża zgodę, aby taki wolontariusz pracował 8h/rok (tak, ROK!) to jest to dużo. Wolontariat pracowniczy jest wpisany w regulamin pracy w firmie i pracownicy-wolontariusze nie mogą negocjować warunków zmiany takich dokumentów.
Wolontariusze-pracownicy za to mogą robić różne rzeczy. Inny jest wolontariat pracowniczy w Fundacji ING Dzieciom, a inny w Fundacji Ajkum.
Dodatkowe materiały dla organizatorów wolontariatu
Gdy już zdecydujesz się, gdzie będziesz szukać wolontariuszy nie zapomnij o serwisach poświęconych wolontariatowi:
- TuDu.org.pl, który jest efektem Funduszu Sektora 3.0, o którym pisałam w dedykowanym artykule,
- Korpus Solidarności z ich wyszukiwarką ofert wolontariatu,
- serwis centrów wolontariatu,
- dział ogłoszeń ngo.pl.
Możesz też posłuchać odcinek praktycznego. W nim opowiadam o tym, jak wpisać wolontariat w projekt i jak pracować z „wolontariuszami projektowymi”.
